امر به معروف و نهی از منکر

إِنَّا لِلَّٰهِ وَإِنَّا إِلَیْهِ رَاجِعُونَ

حادثه مرگ جانسوز هموطن عزیزمان مهسا امینی موجب جریحه دار شدن قلوب مردم شریف ایران شد. اینجانب ضمن عرض تسلیت این مصیبت به خاندان داغدار و عموم ملت سوگوار، رخصت می طلبم که به چند نکته تاکید و تصریح نمایم؛

۱- دروقوع این حوادث به دنبال خاطی گشتن وحتی به مجازات خاطیان رده های پایین بسنده کردن نه درد و سوز عمومی را تسکین می بخشد و نه امیدی به عدم تکرار نظیر آن ایجاد میکند. زیرا این حوادث معلول است و باید درجستجوی علتها بود.

۲- درحادثه ننگین زندان کهریزک سال ۸۸ برغم وقوع جنایتی هولناک و ننگین سرانجام به مجازات چند مباشر ضعیف منتهی شد و اسباب اقوی نه تنها معفو بلکه برخی در مقامات برتر منصوب شدند در حالیکه به یقین حادثه مزبور دال بر بی کفایتی وسوء مدیریت آنان بود و چنانچه شایسته سالاری انجام می شد از تکرار آن جلوگیری بعمل می آمد.

۳- امربه معروف و نهی از منکر به معنای صحیح و منطبق با تعلیمات اسلامی را هرگز کسی انکارنمی کند. ولی به یقین این دو فریضه الهی شرایطی دارد و در رأس آنها نه تنها آشنایی بلکه اگاهی کافی و عمیق مجریان با معروف ومنکراست. تشکیل این نهاد و دادن آن بدست افراد نااگاه انحرافی است روشن از تعالیم اسلامی و راهی است برای سلب آزادیهای قانونی و شرعی شهروندان. در روایت مسعده بن صدقه امام صادق (ع) فرمودند: امربه معروف ونهی از منکر باید توسط کسانی انجام شود که معروف را از منکر بشناسند نه کسانی که خود هدایت نشده اند تا دیگران را هدایت کنند – وسایل ج۱۱ ص۲۰۰)

۴- مظهر کامل معروف تذکر خیر خواهانه و نقد قدرت حاکمه است و نه دخالت در حریم خصوصی شهروندان و منحرف ساختن افکارعمومی از وظایف اصلی آنان.

۵- درجامعه ای که فساد وسوء استفاده و رانت و اختلاس و ارتشا هر روز خبرش حتی از رسانه ملی بگوش میرسد و ارقامش حیرت آور است به یقین نهی از منکر معنای دیگری می یابد و موارد اهمی خواهد یافت و ترجیح اهم بر مهم روش خردمندان است.

۶- تامین امنیت شهروندان اصلی ترین وظیفه قدرت حاکم است. قدرت حاکم نمیتواند با بکارگیری افراد نااگاه و دادن لقب ارشاد و مرشد به آنان‌ موجبات سلب آسایش گردد.اینگونه القاب شایسته صالحان علمی و عملی است.

۷- جرم انگاری و تعیین مجازات نسبت به اعمال و رفتار شهروندان کار بسیار دقیقی است و در جوامع پیشرفته جهان امروز همواره توسط متخصصان دانش حقوق وعلوم اجتماعی و روانشناسی انجام میگیرد و در جامعه ما نیز آنچه جنبه فقهی دارد بایستی توسط فقیهان عالی رتبه و واجد درجه اجتهاد مسلم انجام شود تا مبادا موضوعی که اصل و یا حدود و ثغورش جای سوال و تردید دارد صرفاً به خواسته و نظر گروه و یا فردی بر جامعه تحمیل گردد و موجبات تنفر و انزجار از شریعت سهله و سمحه احمدی را فراهم آورد.

۸- پاسخگوی اصلی در پیشگاه الهی وسپس ملت شریف ایران نسبت به این گونه حوادث تلخ کسانی هستند که روزی به نام امربه معروف، تهمت و افترا و دروغ پردازی وهتک حرمت و سلب کرامت و حقوق انسانی را حلال ومجاز وحتی فریضه دانستند و از این رهگذر عالمان را ملجم و جاهلان را مکرم ساختند.

رَبَّنا عَلَیْکَ تَوَکَّلْنا، وَ إِلَیْکَ أَنَبْنا، وَ إِلَیْکَ الْمَصِیرُ

سید مصطفی محقق داماد‌
۲۵شهریور ۱۴۰۱